HET TABOE OP EXHIBITIONISME EN DE ORGIE
Hoofdstuk zes van 'Het erotische oog' en zijn naakt'
Het zal wel overbodig zijn om er op te wijzen dat ook andere factoren
leiden tot het bedekken van het lichaam. Er is om te beginnen de
noodzaak om het lichaam te beschermen tegen extreme temperaturen en
werkomstandigheden. Ook de toenemende rijkdom van de mensen zet hen
ertoe aan het lichaam te bedekken met lagen textiel of te behangen met
sieraden en attributen die van rijkdom getuigen. Sociale stratificatie
wordt vaak in erotische termen uitgedrukt: overtreden van regels
allerhande en de uitbouw van een erotische verschijning die
onverenigbaar is met hard labeur (bv. korsetten, lange nagels, blanke
huid enz.) zijn vaak tekens van macht of welstand. En het etaleren van
rijkdom is slechts een bijzonder geval van de algemene neiging om op het
lichaam allerlei tekens ter nadere - in het bijzonder geslachtelijke -
identificatie van de individuen aan te brengen. In dit boek over het
erotische oog moet onze aandacht echter vooral uitgaan naar kledij als
uitdrukking van schaamte.
Hieronder kunnen afbeeldingen
te zien zijn van het naakte lichaam. Wie minderjarig is of aanstoot
neemt aan het naakt, wordt dringend verzocht dadelijk deze pagina te
verlaten.
(Klik op de naam van de fotograaf of op de foto om een grotere
afbeelding te zien. Klik op de naam onder de grotere afbeelding om de
website van de kunstenaar te vinden).
(1) HET TABOE OP DE SEKSUELE VERTONING
‘Sous aucun tropique ne persiste la nudité intégrale offerte par la
naissance’
F. Borel, 18)
Als mensen toevallig op een vrijend paartje stuiten, hebben ze meestal
het gevoel een drempel te overschrijden. Omgekeerd voelen minnaars zich
gestoord als ze merken dat vreemden toekijken. Het bijbehorende gevoel
in de minnaars zowel als in de toeschouwers is schaamte. Schaamte is het
gevoel dat men iets heeft getoond of gezien dat niet is bedoeld om te
worden getoond of gezien.
Beschamend is niet het seksuele gedrag op zich, maar het feit dat
buitenstaanders er getuige van zijn. Dezelfde minnaars die zonder enige
schroom genieten van elkaars schoonheid, voelen zich geremd als vreemden
toekijken. En dezelfde getuigen die zich verveeld voelen als ze
onverhoeds op een vrijend paartje stuiten, voelen zich helemaal op hun
gemak als ze zelf de schoonheid van hun geliefde bewonderen in alle
intimiteit.
Vermits schaamte een onaangenaam gevoel is, vermijden we seksueel gedrag
in aanwezigheid van vreemden. Het gevoel schaamte lokt dus een houding
uit: schroom en terughoudendheid. Deze houding zorgt ervoor dat minnaars
zich terugtrekken uit de openbaarheid en dat buitenstaanders hun een
private sfeer gunnen. Een natuurlijk schaamtegevoel is dus geen rem,
maar integendeel een waarborg voor een volledige en ongestoorde
ontplooiing van de wederkerige verleiding en overgave van de minnaars
(zoals ouders met kinderen maar al te goed weten).
Andere factoren versterken de natuurlijke schroom. Net zoals we stoppen
met handelen en praten als we overgaan tot seksuele omgang, houden we op
met vrijen zodra we overgaan tot dagelijkse bezigheden: we neutraliseren
onze verleidelijkheid en vermijden het de erotisch beladen onderdelen
van het lichaam te bekijken. Omgekeerd hebben we bij het meeste werk of
bij niet-erotische sociale omgang alleen maar de ogen en de handen
nodig, evenals de mond om te spreken. Zodat bij werkkledij of kleren
voor de gewone omgang meestal alleen het gelaat en de handen bloot
blijven.
Daar komt bij dat seksuele verleiding een proces is dat zich in vele
fasen ontwikkelt, en dat is ondenkbaar zonder schaamte als uitgangspunt.
De sterkste troeven worden pas op tafel gelegd nadat eerst de tipjes van
de sluier zijn gelicht, en dit uitstel maakt het gehele verloop pas
spannend. Omgekeerd maakten we al kennis met het afschrikkend effect van
onvoorbereide blootstelling, niet alleen aan de geslachtsorganen, maar
ook van de borsten. Ook waar het klimaat niet om bedekking vraagt,
worden daarom in de regel minstens de geslachtsorganen bedekt of op
andere manier geneutraliseerd.
|
Dat geldt zelfs voor de beeldhouwkunst: de Grieken beeldden het
mannelijk naakt af met een in verhouding minsucule penis. Dat springt
vooral in het oog als het de reusachtige Hercules is die wordt
afgebeeld. In erotische taferelen ligt omgekeerd de nadruk ligt op een
vaak overdimensionale penis:
hercules farnese |
|
Het archaïsche uitzicht van de geslachtsorganen versterkt de natuurlijke
schroom alleen maar. Kleren of andere hulpmiddelen, zoals peniskokers of
strikjes over de voorhuid, helpen om het oog deze aanblik te besparen.
Dat geldt bij uitbreiding ook voor de verwante onderdelen van het
lichaam: lippen en de geopende mond, tepels.Zelfs de geheel naakte
Griekse jongens in de palaestra droegen een strikje rond hun voorhuid en
om te vrijen trokken ze zich terug in de strikte intimiteit.
Ten slotte is de seksuele verleiding selectief. Als minnaars een durende
band aangaan, verleiden ze alleen als ze hun band willen vernieuwen en
onderhouden. Zo lang ze van elkaar houden, lopen ze met hun charmes niet
te koop voor het oog van derden.
De krachten die verantwoordelijk zijn voor het taboe op seksuele
vertoning zijn dus niet zozeer de vijanden van de lust, als lust zelf.
Een vluchtige kennismaking met het seksueel gedrag over de hele wereld
en in alle tijdperken volstaat om duidelijk te maken dat schaamte een
universeel verschijnsel is (Duerr). Religieuze of politieke instanties
kunnen ongetwijfeld het gevoel van schaamte versterken of veralgemenen,
zozeer zelfs dat seksualiteit als zodanig als beschamend wordt ervaren.
Maar dat belet niet dat de oorspronkelijke schaamte een natuurlijk en
zinvol gevoel is. Zeker, er is nogal wat variatie in de mate waarin
erotische verleiding of het getuige zijn ervan als beschamend wordt
ervaren, maar het gevoel dat erotische omgang op één of andere manier
moet worden verborgen, ontbreekt nergens.
En het is niet omdat in vele culturen mensen schijnbaar ongegeneerd in
hun blootje rondlopen dat zij geen gevoel van schaamte hebben. Het
gevoel verschijnt vaak pas als ze overgaan tot kussen, omarmen of
copuleren: ze bedekken dan niet hun lichaam, maar de erotische omgang
zelf (Lévi-Strauss). Er is tenslotte een verschil tussen delen van het
lichaam onbedekt laten - bloot zijn - en het lichaam verleidelijk
exhiberen - naakt zijn. De verslagen van antropologen zijn vaak heel
tendentieus in beide richtingen, en menig fotograaf arrangeerde het
nodige om de op exotisch naakt beluste Westerling van materiaal te
voorzien (Duerr).
(2) UITBREIDING VAN HET TABOE
Beweren dat schaamte een universeel fenomeen is, betekent niet dat
schoonheid nooit openbaar wordt vertoond, wel integendeel. Al bij dieren
komen potentiële seksuele partners samen op een gemeenschappelijke
ontmoetingsplaats (arena, lek) omdat alle kandidaten dan binnen bereik
zijn en gemakkelijk te vergelijken. Ook bij de mens zijn er bijzondere
plaatsen en tijdstippen waarop vooral jongeren elkaar opzoeken: het
dorpsplein, dansplaatsen, stranden en baden (Helene Riefenstahl, Nuba). Vergelijking en niet
verleiding is daar het doel van de vertoning. En voor zover het om
verleiding gaat, is ze niet echt openbaar, maar gericht op een
welbepaalde bestemmeling: de steelse blikken en de eerste vormen van
verleiding zijn slechts voor de uitverkorenen bestemd.
Als de partners elkaar hebben gevonden, trekken ze zich uit de
openbaarheid terug. Al verandert dat vroeg of laat - zelden nooit. Want
als gevolg van de verschillen in schoonheid kunnen niet alle
concurrenten de meest begeerde partner veroveren. De meerderheid moet
zich tevreden stellen met een minder geschikte kandidaat. Of de positie
van de partner op de aantrekkelijkheidsladder verandert in de loop van
de relatie. Zodat velen weldra beginnen uit te kijken naar een betere
partij en opnieuw hun charmes in het openbaar beginnen te etaleren. Dat
lokt natuurlijk de reactie van hun partner uit. Die kan pogen zijn
concurrenten af te schrikken. Maar doeltreffender is zijn partner te
kortwieken: bezitsaanspraken leiden tot opgelegde terughoudendheid.
Hieruit resulteert de wijdverbreide ambivalente houding tegenover de
seksuele vertoning. Iedereen wil genieten van de vertoning van zijn
eigen partner, maar ook van die van vreemden. Tegelijk keurt men de
vertoning van zijn eigen lief voor de ogen van vreemden af, en probeert
men anderen te verhinderen daarvan te genieten. Dat kan zover gaan dat
men de partner verplicht een sluier te dragen of dat men hem opsluit in
een harem.
|
|
De minder aantrekkelijke mannen en vrouwen vallen ten prooi aan een
volgende ambivalentie. Enerzijds zijn ze maar al te geneigd de
schoonheid van de uitverkorenen te bewonderen. Maar vermits ze zelf niet
aantrekkelijk genoeg zijn, zal hun bewondering nooit worden beantwoord.
Zij zijn gedoemd om alleen maar te bewonderen. Deze reductie tot pure
voyeur krenkt hun gevoel van eigenwaarde. Dat roept wrokgevoelens op
jegens schoonheid, zowel in de afgewezen mannen als in de verduisterde
vrouwen. De wijd verbreide onverschilligheid van de vrouw voor mannelijk
schoon versterkt alleen maar het gevoel van afwijzing in de man.
Afgewezen mannen kunnen zich terugtrekken in de hermafrodiete of
homoseksuele positie en onverschillig worden voor vrouwelijk schoon. Een
andere veel voorkomende reactie, bij zowel mannen als vrouwen, is de
afwijzing van erotische schoonheid als ‘pure zinnenprikkeling’ die de
volledige liefdesrelatie zou herleiden tot een puur seksuele ervaring.
Of de uitgesloten meerderheid kan de liefde als zodanig de rug toekeren
en zich wijden aan een of ander ascetisch ideaal - bv. carrière maken of
zoveel mogelijk verdienen. In hoofdstuk X zullen we aantonen hoe het ook
kan leiden tot een drang om de schoonheid van het andere geslacht te
vernietigen. Op dit wijdverbreide gevoel van ressentiment kunnen
religieuze of politieke autoriteiten gemakkelijk inspelen.
(3) DE AMBIVALENTIE VAN KLEREN
Hetzelfde gedrag dat plagend de charmes van het lichaam aan de begerige
blikken van de minnaar onttrekt, kan dienen om geen valse hoop te wekken
bij vreemden. Daardoor is elk natuurlijk of kunstmatig gebaar van zich
terugtrekken of verbergen van meet af aan dubbelzinnig. Bij natuurlijke
gebaren en houdingen is de ambivalentie gering. Als de geliefde
wegloopt, verraden steelse blikken over de schouder de bedoeling om te
plagen. Kleren daarentegen kunnen niet zomaar aangepast aan elke
omstandigheid. Als de minnares zich opmaakt om haar minnaar te
ontvangen, kan ze niet verhinderen dat anderen mee genieten van haar
schoonheid, hoe ontmoedigend het begeleidende gedrag ook zijn mag.
Een oplossing is strikte scheiding van de openbare en de private sfeer.
Mannen ontzeggen vrouwen de toegang tot de buitenwereld door opsluiting
in de huiskamer of de harem, of verplichten hun echtgenotes verhullende
kledij of een sluier te dragen. Deze methode is contraproductief vanwege
de onbedoelde, maar daarom niet minder sterke toename van de
aantrekkingskracht van de verborgen schoonheden. Het berooft de minnaars
ook van hun natuurlijke trots. Een beter compromis is één en hetzelfde
soort verhullende kleding nu eens te gebruiken als middel om
terughoudend te zijn, dan weer om in het verlangen naar de verhulde
schoonheid te wekken.
Dit compromis effent de weg voor een nieuwe vorm van misleiding: in
plaats van beschikbaarheid te etaleren bij gebrekkige of afwezige
opwinding, kunnen kleren ook echte opwinding of verleiding verbergen
achter schijnbare terughoudendheid. Onder het regime van de verschillen
in schoonheid en de ruil tussen schoonheid en rijkdom - het regime van
erotische schaarste - is dat eerder de regel dan de uitzondering.
Schroom is slechts opgelegd, en het bijbehorende gevoel van schaamte
slechts voorgewend. Het gehele gedoe kan uiteindelijk niet anders dan
zichzelf ondergraven. Elke slechts vluchtige ontmoeting met een
potentiële minnaar volstaat om duidelijk te maken dat de vermeende
terughoudendheid slechts wordt geveinsd. Daaruit resulteert het
belachelijke effect van fascinerende ogen die lonken door de spleet van
een
sluier, of het doorschemeren van verleidelijke
kledij onder de zedige verhulling:
Uiteindelijk stort het gehele systeem in. De vrije markt van de liefde
doet zijn intrede en iedereen wordt iedereens vraag en aanbod. Het lijkt
er dan op alsof schaamte en schroom zijn verdwenen en al helemaal
overbodig, vermits niemand nog aan iemand toebehoort en iedereen aan
iedereen. Intussen leidt de gerechtvaardigde afkeer van elke kunstmatig
opgelegde schroom ertoe dat men schaamte als zodanig als kunstmatig
ervaart. Dat verhindert alleen maar een juist begrip van de
universaliteit van natuurlijke schaamte.
(4) SCHROOM GEPERVERTEERD TOT MIDDEL OM
VERLEIDING TE NEUTRALISEREN.
Het bedekken van het lichaam kan uiteraard ook kan dienen om elke
erotiek uit te bannen. In principe volstaat het om gewoon bloot te zijn.
Vermits echter zelfs een bloot lichaam hoe dan ook aan een opgewonden
naakt doet denken, gaat elk ascetisch project over tot het gebruik van
kleren of, zoals het Hindoeïsme, tot de vernietiging van elke
lichamelijke aantrekkelijkheid. Kleren moeten voortaan het lichaam
volledig bedekken, de verschijning volledig deseksualiseren, elke
herinnering aan wat er onder de kleren is te zien ontkennen, en ze
worden gemaakt uit stoffen die zelf erotisch onaantrekkelijk zijn (ruw
oppervlak en erotisch neutrale of onaantrekkelijke kleuren). Dat
verklaart het uitzicht van de habijten van priesters en monniken,
nonnen, bejaarde of getrouwde vrouwen.
De erotische betovering neutraliseren is geen gemakkelijke opgave. Het
contrast tussen de afstotende kleren en het mooie lichaam dat eronder
zit, versterkt alleen maar de spanning tussen tonen en verbergen, zoals
blijkt uit het thema van Johannes de doper en Salomé, of de sexy zuster.
En in hoofdstuk VIII zullen we zien hoe zelfs van een met vuil
besmeurd lichaam ongewone erotische aantrekkingskracht kan uitgaan.
(5)
DE UNIVERSELE AFWEZIGHEID VAN SCHAAMTE IN DE ORGIE
‘Niet om in de armen van een enkeling te
verwelken, heeft de natuur de vrouw met al haar charmes getooid’ (Bachofen)
Seksuele liefde is niet de enige vorm van liefde. Er is ook liefde
tussen ouders en kinderen, en - belangrijk voor ons onderwerp -
'communale' liefde: de liefde tussen leden van eenzelfde gemeenschap
(stam, dorp, staat, taal, godsdienst enz.). Zoals de seksuele liefde
zich uitdrukt in het vrijen, zo wordt de gemeenschap gecelebreerd in een
of andere vorm van gezamenlijke activiteit: zich gezamenlijk overgeven
aan uitbundig eten, drinken, vechten (sport), maar bij uitstek aan
gedrag van seksuele oorsprong: gaande van zingen, zijn erotische
schoonheid tonen, tot dansen:
en zelfs openbare copulatie onder al zijn vormen.
Terwijl geliefden zich uit de groep in de private sfeer terugtrekken,
begeven de leden van een gemeenschap zich integendeel naar een openbare
plaats. Bedoeling is immers allen in het gebeuren te betrekken. Het
verlangen om zich seksueel op te voeren is besmettelijk en grijpt elk
lid van de gemeenschap aan.
Niet elke vorm van seksueel gedrag is even geschikt voor het seksuele
feest. De volledige coïtale seksuele orgie
heeft een aantal tekortkomingen. Om te beginnen kan men alleen tijdens
de voorbereidende fasen echt collectief opgaan in het gebeuren. Naarmate
de paren tot paren overgaan, dreigen ze als individuele paren het -
vooral visuele - contact met de groep te verliezen.
Een oplossing is gezamenlijk met één partner te vrijen. Ofwel voeren dan
alle leden van de gemeenschap dezelfde handeling uit, maar
achtereenvolgens, zoals bij groeps(verkrachtingen) en op
prenten van Guillot. Ofwel kiest men voor gelijktijdigheid, wat inhoudt dat alle partners op
een andere manier met de gemeenschappelijke partner omgaan, en dus niet
helemaal meer identiek zijn
(Baldung Grien, Hexenszene):
Zoals op bovenstaande afbeeldingen te zien is, is dat geen dankbaar
onderwerp voor het beeld, ook als het aantal partner tot drie wordt
herleid. Het probleem kan worden opgelost door de
voorbereidende fase te laten zien:
Grootste handicap is echter het beperkte orgastishe vermogen van de man:
door mannen bedreven orgiën zijn dan ook meestal van korte duur.
Om al deze redenen vervoegen de meeste orgieën de perverse trend.
Communiceerbaar op grote schaal is het collectief genot aan gezamenlijke
masturbatie, vooral bij vrouwen.
Ook de dans biedt ruimschoots mogelijkheden voor diverse vormen van
tactiel en visueel contact in een ruime waaier van sociale patronen. Het
best geschikt voor orgiastisch gebruik zijn echter voyeurisme en
exhibitionisme: de visuele erotische verschijning is van nature
openbaar.
Een zeer geliefde vorm is 'girl watching' : de visuele orgie
op stranden, markten, arena’s, theaters, opera’s, kerken, boulevards,
terrassen, stations en metro’s (Ruth Orkin).
Een bijzondere vorm van collectieve
girl-watching is die van de fotografen op
de foto hieronder:
Al kunnen alle leden van de gemeenschap collectief hun schoonheid
etaleren, vaker exhibeert alleen het mooiste exemplaar zich voor de ogen
van de minder bedeelden. Deze stellen zich op als voyeurs en delen hun
gemeenschappelijke bewondering met elkaar. De omzetting van erotische
verleiding in puur
exhibitionistische vertoning garandeert
een blijvende opwinding, die gekanaliseerd wordt in communale liefde.
Zowel de mannequin als de stripper, om nog maar te zwijgen van
buikdansers, bayadères en actrices (Jean-Louis Gérôme,
Phryne remettant ses voiles).
Maar bovenal het naakt in het beeld staat in het middelpunt van de
visuele orgie.Een oud voorbeeld is de Aphrodite van Praxiteles te
Knidos, die levensecht was gekleurd en was gemaakt naar het model van de
alomgegeerde hetaire Phryne:
Niet alleen het
verleidelijk lichaam wordt collectief genoten, maar ook het vrijende
lichaam. Lange tijd was het collectief gluren door geheime openingen een
gegeerde sport. De geheime kijkgaatjes uit de vroeger erotische
literatuur zijn vandaag vervangen door de betaalde peep-show.
Onder de dekmantel van de
kunst kunnen zelfs de muren die in een peep-show de gluurders scheiden
worden gesloopt, zoals op volgende foto van een
vernissage:
Bij uitstek het gefetisjiseerde lichaam leent zich voor orgiastische
doeleinden. Op een prent van Hogarth zien we het collectieve genot aan
de aanblik van de fetisj van het orgasme.
In de Japanse hoerenbuurten plachten de leden van ‘de gemeenschap van de
lotus’ de mooiste concubine te ontdoen van haar schoeisel. Terwijl de
ene schoen de ronde deed als drinkbeker, stond de andere in het midden
van de kring. Het kwam er dan op aan met duim en wijsvinger lotuszaadjes
in het kleinood te schieten, waarvoor men beloond werd door de
concubine, die het gezelschap als scheidsrechter voorzat. Geef toe dat
men daar langer over doet dan over klaarkomen in groep
Dit soort profane gemeenschappen vervangt in de loop van de geschiedenis
de religieuze en rituele orgieën. Vandaag zien we de orgie vooral in
mega-dancings (en de vertoningen op MTV). In toenemende mate delen de
partners hun erotisch genot in meer besloten kring. Beelden nemen
daarbij in toenemende mate de plaats in van concrete seksuele partners:
denk aan de pin-ups in kazernes, ateliers en werkplaatsen, aan het
gezamenlijk genot aan vertoningen van erotische films sedert de 8mm
camera’s, video’s en computers.
Merken we op dat het
collectieve genot aan het beeld van oudsher graag vermomd wordt als
seksuele voorlichting: denk aan de rijk geïllustreerde erotische
handleidingen uit het Oosten.
Alleen tegen deze orgiastische achtergrond kunnen we de vaak
onweerstaanbare drang begrijpen om de erotische vervoering te delen met
de hele wereld en de evenzeer onweerstaanbare drang van menige
schoonheid om zich tentoon te stellen voor de ogen van de gehele
gemeenschap.
Er rust echter een zwaar
taboe op de seksuele orgie. Daarom dringt het verlangen om er zich aan
over te geven vaker voor onder verdrongen vorm: de onweerstaanbare
aandrang om zich te ontbloten op een verlaten plaats, waar men echter in
principe voor aller ogen zichtbaar is. De 'verlatenheid' is dan de
omkering van de talloze toeschouwers voor wier ogen men zich zou willen
opvoeren: dat verraadt zich in de nauwelijks te bedwingen angst dat toch
iemand zou kunnen toekijken (zie
de droom van de naaktheid bij Freud). Zeer geliefd zijn afgelegen
plaatsen in de vrije natuur:
of de ruïnes van openbare plaatsen - bij uitstek kerken of kloosters,
omdat zich dan bij de kick van de orgie ook die van
de transgressie voegt:
De sensatie is des te
groter naarmate de betrapping meer voor de hand ligt, wat vooral het
geval is in een meer urbane context:
De
potentiële toeschouwers zijn vaak vertegenwoordigd door de aanwezigheid
van huizen in de verte:
of van vensters
vanwaaruit ze zouden kunnen toeschouwen:
Een meer verfijnde versie is de broeierige serre waarin Anne Arden
McDonald zweeft
Openbare ruimte en
sacraliteit van de orgie worden verenigd in volgende foto van Nausher
Banaji. De blinde vensters vervangen de gemeenschap die op het
offer zou moeten toezien:
In wezen is de orgie geen seksueel gebeuren. De seksualiteit is slechts
een voorwendsel om elkaars genot te delen. Ook banketten en drinkgelagen
dienen niet om de honger te stillen of de dorst te lessen. De
theoretische verwarring tussen orgie en seksualiteit is de
weerspiegeling van een veralgemeende vermenging - zoniet vervanging -
van het genot aan het communale samendoen door het genot aan de seksuele
activiteit zelf en aan wat pas daardoor tot transgressie wordt. Dat
geldt in de eerste plaats voor de al hierboven besproken vreugde waarmee
het lichaam zich uit het keurslijf van de kleren bevrijdt. In een
overdreven cultuur van de schaamte voegt zich bij het herwonnen genot
aan het exhibitionisme de lust aan de transgressie van het verbod erop.
En onder het regime van de ruil van schoonheid tegen rijkdom en
verschillen in schoonheid dient de orgiastische besmettelijkheid al te
vaak als middel om de energie op te wekken die uitblijft bij voldoende
liefde en/of om te ontsnappen aan het keurslijf van liefdeloze relaties.
De transgressie van het verbod op ontrouw kan nog worden versterkt met
het genot aan de transgressie op verboden vormen van seksuele omgang.
De seksualisering van de orgie is waarschijnlijk verantwoordelijk voor
de vaak verbeten veroordeling van elk openbaar seksueel vertoon, bij
uitstek van erotische beelden: de uitgeslotenen beschouwen ze - vaak
niet ten onrechte - als een vorm van ontrouw. Dat belet niet dat een
echte communie van seksuele opwinding de erotische ontvankelijkheid van
allen voedt en onderhoudt en een sterke dam opwerpt tegen elke poging om
het leven van zijn echte - erotische - charme te beroven.
©
Stefan
Beyst,
april 2004
Reacties:
beyst.stefan@gmail.com
Zie ook: 'De orgie'
'Spencer
Tunick's body sculptures'
zie ook:
stefan beyst over kunst
Stefan
Beyst is ookde auteur van
'De extasen van Eros'
waarin de wederwaardigheden van het erotisch oog worden gesitueerd
in de bredere context van de lotgevallen van de liefde als zodanig.
|