home over kunst over kunstenaars besprekingen info/contact

MIJ ZOMAAR ACHTERLATEN!

Slaapprobleempjes.

Betje* is een goede slaapster. Al wil ze ’s nachts wel eens te vaak drinken. Maar afgezien daarvan, doet ze het prima. Elke middag slaapt ze klokvast in voor een dutje van zowat anderhalf uur. En dat doet ze ook ’s avonds na het badje en de borst. Dat ze ’s nachts geen slaapproblemen heeft, is niet verwonderlijk: ze slaapt bij ons in bed. Maar haar middagdutje doet ze uiteraard alleen. Het heeft mij altijd verwonderd dat ze zich nooit in de steek gelaten voelde: als ze wakker wordt, zit ze rustig te wachten tot wij naar boven komen.

Maar sedert een paar dagen loopt het mis. Eerst wou Betje ’s avonds niet meer inslapen. Al dachten wij dat ze doodop was, steeds opnieuw kwam ze recht, begon rond te kruipen en te spelen. Even later ontwikkelde zich ook ’s middags hetzelfde patroon.

Zou ze niet langer aan een middagslaapje toe zijn? En sliep ze ’s avonds niet meer in omdat ze ‘s middags al had geslapen? We testten dat uit door een middagdutje te schrappen. Maar dan viel ze in de namiddag knikkebollend in slaap. Niets aan de hand dus met het slaappatroon op zich.

En dat hadden we moeten weten. Het probleem was immers niet zozeer dat ze niet wou inslapen – dat deed ze telkens opnieuw – maar dat ze wakker werd als wij aanstalten maakten om weg te gaan. Ook als we wat langer wachtten tot ze diep was ingeslapen, kwam ze ogenblikkelijk recht als wij er stiekem van onder dachten te muizen. Alsof ze een zesde zintuig had voor wegsluipende ouders…

Het probleem was dus dat wij weggingen. Maar dat deden we toch altijd? Zeker, maar dat had Betje nog niet door: we waren daar als ze insliep, en we waren er weer als ze wakker werd. Niets aan de hand dus, zolang je geen vragen stelt over wat er tussendoor gebeurt. Maar nu hadden haar almaar beter werkende hersentjes een nieuw verband gelegd: als papa of mama naar boven komen als ze wakker werd, moeten ze wel eerst zijn weggegaan! En wel terwijl zij sliep. Haar zomaar alleen achterlaten op de slaapkamer! Hoe durven ze!

Nu begrepen we pas waarom ze zoveel onrustiger was ’s nachts. Ze werd steeds vaker wakker en moest dan koste wat het kost aan de borst drinken. En na afloop liet ze zich niet langer opzijschuiven: ze moest en zou met haar hoofdje op mama liggen. Eerst dachten we dat het aan het licht lag. Het is midzomer en de zon staat ’s morgens vroeg op, zodat ook de vogels steeds vroeger fluiten. Maar aanbrengen van verduisteringsgordijnen bracht geen soelaas. Ook hier dus lag de oorzaak bij het nieuwe inzicht. Bij de angst om alleen achter te blijven in bed, voegde zich de angst om het dierbaarste kwijt te raken wat er op de wereld is: mama’s lekkere borst!

Eenmaal wij Betjes inzicht hadden bijgebeend, stelde zich natuurlijk de vraag: wat te doen! Geen ouder is zo gek om de angst van zijn kind op te lossen door er bij te blijven liggen tijdens zijn middagdutje. En geen moeders wil de hele nacht de borst geven aan een verzadigd kind, al kan het verlangen om te slapen zo sterk zijn dan men babylief dan maar zijn zin geeft. Met als gevolg dat het almaar erger wordt.

De zaak moet dus geheel anders worden aangepakt. Het kind moet leren alleen slapen, ook als het weet dat de ouders wakker zijn. Dat is helemaal niet erg als de ouders in de buurt blijven en dadelijk komen opdagen als je wakker wordt. En het kind moet ermee ophouden om zijn moeder ’s nachts wakker te maken voor vermeende dorst. En ook dat is niet onoverkomelijk, als je voor het slapen gaan je buikje vol hebt gedronken en bij het wakker worden – op een fatsoenlijk uur – meteen weer te eten krijgt.

Het kwam er dus op aan om aan Betje duidelijk te maken dat haar ouders inderdaad weggaan als zij overdag slaapt, maar dat ze even snel terugkomen als zij wakker wordt. Dat gebeurde eens spontaan toen mama haar almaar wakker worden beu was en gewoon zei: ‘Betje, ik ga weg, slaap maar alleen in’. Een beetje later was ze diep ingeslapen! Nu had ze het met eigen ogen gezien! Toen ik haar de volgende keer slapen deed, zong ik haar almaar de onverbloemde feiten voor: ‘Betje slapen, papa werken, papa beneden’ en ‘Betje wakker, papa boven, papa bij Betje’. En het hielp: als ik haar neerlegde, kon ik zonder problemen weggaan.

Moeilijker was het ’s nachts. Hier kwam het erop aan Betje aan het verstand te brengen dat ze rustig de nacht door kon slapen zonder mama: een lekkere borst voor het inslapen en bij het wakker worden volstaat. Om dat te bereiken, besloten we tot een drastische ingreep: mama zou een paar dagen beneden slapen, zodat Betje niet aan de borsten werd herinnerd door de geur of de tast. En papa moest het probleem maar zien te klaren als Betje wakker werd zonder mama in de buurt...

Zo gezegd, zo gedaan. De eerste nacht was Betje bij het zingen van de eerste vogeltjes weer daar. Maar ditmaal trof ze papa naast haar aan, niet mama met de volle borsten! Wat een smart! Ik zei: ‘mama dada!’ – niet ‘mama beneden’, want dan was ze prompt het bed uit gekropen. En ik voegde eraan toe: ‘Papa bij Betje. Papa slapen, Betje slapen. En dan komt mama terug! Dan krijgt Betje titi’. Hoe meer ik dat liedje herhaalde, hoe smartelijker haar geweeklaag. Ik besloot vol te houden, maar na een poos zei ik alsof er niets aan de hand was: ‘Papa moe, papa gaat slapen’ en legde mijn hoofd neer. Ze bleef nog even zielig zitten, maar het geweeklaag nam af, ze begon in haar oogjes te wrijven en te knikkebollen. Ik legde haar naast mij, nam haar voetzooltje in mijn handpalm, en ze viel voetjesknedend in slaap. Een half uur later, hetzelfde scenario. Maar korter. En nog een half uur alter idem. Alweer korter. Ze werd wakker rond zeven uur, als ze normaal haar ochtendborst krijgt. Maar ik dacht: we gaan door deze keer. Op naar de hele borstenvrije nacht! Ik herhaalde dezelfde procedure, en Betje sliep weer in. Tot rond acht uur mama naar boven kwam en naast Betje ging liggen voor de ochtendborst. Ik speelde haar enthousiasme mee: ‘Betje! Mama terug!’. Wat een vreugde!

Aangemoedigd door ons succes, deden we er de volgende nog een schepje bovenop: we zetten het bedje, dat tot nog toe naast dat van ons stond, verder in de kamer. Betje zou vanaf nu in haar eigen bed slapen. Voor het slapen ging ik met haar kijken naar het bedje van haar broers en haar zus om haar duidelijk te maken dat die ook in een eigen bedje sliepen, helemaal alleen. Toen ik bij haar eigen bedje kwam, wou ze er trots in gaan staan. Ze liet zich rustig in slaap doen en in haar bedje leggen, terwijl ik de hele tijd zong van: ‘Betje in bedje, mama beneden, broerke beneden enz.’

Benieuwd dus wat er ‘s nachts zou gebeuren. Ze werd pas heel laat wakker: lag het aan de donkere regenachtige dag? Ik ging ze meteen halen en nam ze bij mij in bed. Ze had al meteen gezien dat mama verdwenen was, maar ik moest niet eens zeggen ‘mama dada’: ze nestelde zich meteen in mijn armen. Na wat wriemelen viel ze in slaap. En we werden allebei pas wakker toen mama ons om acht uur kwam wakker maken.

Onverhoopt succes dus. De volgende nacht werd ze midden in de nacht wakker, toen het nog pikkedonker was. Weer nam ik ze bij me in bed, en ze begon zeker een uur lang te wriemelen en rond te kruipen. Maar na deze episode sliep ze door, en wel tot mama rond acht uur naar boven kwam! De derde nacht ging het nog beter. Ze werd pas tegen zeven uur wakker, als ze normaal haar ochtendborst krijgt. Zonder problemen kwam ze naast mij liggen. Na een poos wees ze naar buiten om te zeggen: 'Ik wil naar mama'. Waarop ik: 'Mama komt straks titi geven. Betje eerst nog wat slapen'. Ze ging rustig liggen, met wijdopen ogen het mooie licht in de slaapkamer opdrinkend. Een prachtig zicht: haar mooie profieltje tegen het lichtende gordijn. Stilletjes viel ze terug in slaap. En toen rond acht uur mama met haar schatten naar boven kwam, was ze meteen wakker. En ze kraaide het uit van vreugde!

Toen besloten we dat we de volgende stap konden zetten. Mama kon terug naar boven komen slapen. Nu Betje in haar eigen bedje lag, zou ze mama niet meer voelen en ruiken. We waren nogal zeker van de goede afloop. Maar pas toen we volgende morgen allebei goed uitgerust wakker werden, gingen we eens heerlijk tegen elkaar aanliggen. Het was gelukt! Gedaan met de onderbroken slaap, het slapen in afzonderlijke bedden gedurende periodes van onrustige slaap. Vader en moeder als man en vrouw herenigd in het heroverde bed. Zodat het feest kon verdergaan, waar het even onderbroken werd voor een ander feest….

En ook Betje een verovering rijker: zoals broerke in haar eigen bed! Iedereen tevreden dus…

© Stefan Beyst, juli 2002

* Zestien maanden.



Noot:
Een soortgelijk probleem stelt zich bij het kind dat begint te kruipen. En het moet daar op dezelfde manier worden opgelost: door het kind met de neus op de feiten te duwen én te leren hoe het dan toch aan zijn trekken komt: Kruipen. Of: ’Wo du hingehst, da will auch ich sein’...

En een volgende probleem met inslapen dient zich aan als de kinderen doorhebben dat je daar beneden iets doet waar zij van worden uitgesloten. Ze willen dan niet langer vroeger gaan slapen dan de ouders (in voorbereiding).


Reacties: beyst.stefan@gmail.com


zie ook: stefan beyst over liefde: 'de extasen van eros'



Op de hoogte blijven van nieuwe teksten: mailinglist

zoek op deze site

powered by FreeFind