EEN BIJZONDERE VORM VAN VERENGING: KANSSPELEN

Een bijzondere vorm van deze dubbele verenging moet onze aandacht wegdragen:

De waaier van arena's omvat naast 'nuttige' ('praktische') ook 'nutteloze' of 'loze' ('esthetische') arena's. Naast prestaties die een nut opleveren - toegang tot bestaansmiddelen allerhande - zijn er immers ook prestaties die geen ander nut hebben dat uit te maken wie er het meest bedreven in is: bordspelen, kaartspelen, oplossen van puzzles en kruiswoordraadsels, sudoku, enz., evenals vele hobby's, zoals verzamelen van sigarenbanden, luciferdoosjes, of eierdopjes, ja zelfs van boeken, evenals het bouwen van fantastische constructies zoals die van facteur Cheval of de toren van Robert Garcet in Eben-Ezer. In andere loze arena's worden prijzen toegekend zonder dat er sprake is van enige competitie of verdienste, puur op grond van toeval (loterij, lotto, roulette). Verdienste en toeval zijn vaak gemengd zoals in het kaartspel.

Dat ze 'loos' zijn, verraadt meteen welke de functie is van deze krachtmetingen: ze laten een herschikking toe van de rangorde op de piramides die er wel toe doen, zodat verliezers in de echte wereld winnaar kunnen worden in de wereld van sport en (kans)spel. Bij het kaarten of bij een schaakwedstrijd kan de president verliezen en de pauper winnaar. Bovendien worden vele van die spelen almaar herhaald, zodat wie vandaag winnaar is, morgen verliezer kan zijn - waardoor ze even democratisch zijn als de dood.

Sport en (kans)spelen laten niet alleen een herschikking toe van de rangorde in de echte arena's, ze kenmerken zich in de regel ook door sterke ruimtelijke en tijdelijk inperking van die arena's: twee ploegen van elf man, vier kaarters, twee schaakspelers, en wel rond activiteiten van vaak zeer korte duur. Door deze ruimtelijke en tijdelijk inperking kan het aantal arena's haast onbeperkt toenemen, en daarmee ook het aantal winnaars. De korte duur van de spelen laat ook toe dat de spelers zich almaar kunnen herpakken, almaar opnieuw hun kansen kunnen wagen. Dat is niet alleen een drijfveer om te blijven spelen, maar leidt daardoor ook vaak tot verslaving.

Hoe sterk de compenserende functie van sport en spel en van kansspelen wel is, blijkt uit de hoeveelheid tijd die een niet te onderschatten aantal mensen eraan besteden, om nog maar te zwijgen van het aantal mensen dat er verslaafd aan is. De talloze schijnoverwinningen die in deze loze wereld worden behaald, zijn een niet te onderschatten compensatie voor het ijzeren verdict van de werkelijke wereld, waarin slechts weinige uitverkorenen winnaar zijn, en de overgrote meerderheid finale verliezer.

Terug naar de beknopte versie.
Verder naar de volgende uitgebreide paragraaf: